Jezus zei: “Werkelijk, Ik verzeker u, alleen wie opnieuw wordt geboren, kan het koninkrijk van God zien”.
ds. Hans Slotman
26 januari 2025
Veel mensen vinden het moeilijk om het geloof vast te houden, om vol te houden. Want er zijn zoveel geloofsvragen. Wanneer je het mensen vraagt, zegt de ene: “Ik merk elke dag wel iets van Gods aanwezigheid”, terwijl een andere dat totaal niet heeft. Hoe gaan we om met geloofsvragen die zich aan ons opdringen, evolutie of schepping, seksualiteit, noem maar op. Natuurlijk geloven we in Jezus. Maar hoe dan met al die vragen?
Het is nogal confronterend wat Jezus zegt. Hij heeft geen vertrouwen in ons. Mijn geloof in Jezus betekent niet dat Jezus ook in mij gelooft. Kijk bijvoorbeeld eens naar Nicodemus. Hij komt ’s nachts naar Jezus toe en maakt een diepe buiging: U bent buiten categorie! U wordt door God geholpen! Dan denk je: Mooi toch van Nicodemus! Maar die reactie geeft Jezus niet. Hij reageert zuur, kritisch (alleen wie opnieuw geboren wordt, kan het koninkrijk van God zien). Waarom geeft Jezus zo’n reactie?
Nicodemus zegt: Wij weten dat U van God komt. Dat klinkt nogal pedant. Zo wordt het geloof in Jezus afhankelijk gemaakt van onze inzet. Daar zet Jezus het mes in. Niet jullie denken, jullie weten is de basis van je geloof, maar alleen wie opnieuw geboren wordt.
In de grondtekst staat voor dat woord ‘opnieuw’ het Griekse woord ‘anothen’. Dat kan ‘opnieuw’ betekenen, maar ook ‘van boven af’.
Vergelijk bijvoorbeeld met Matteüs 27 vers 51, waar staat dat op het moment van Jezus’ dood aan het kruis “het gordijn van de tempel in tweeën werd gescheurd, van boven naar beneden.” De uitdrukking ‘van boven’ is een vertaling van hetzelfde woord ‘anothen’, wat een bovennatuurlijke of hemelse ingreep impliceert bij het scheuren van het tempelgordijn.
Dan wordt de tekst uit Johannes 3 vers 3: “….., alleen wie van boven af geboren wordt, kan het koninkrijk van God zien”. Nicodemus leeft ‘van onder af’. Jezus zegt: ‘van boven af’.
In vers 5 (Niemand kan het koninkrijk van God binnen gaan tenzij hij geboren wordt uit water en Geest) komt hetzelfde, met andere woorden, terug. Dat herkent Nicodemus uit Ezechiël 36: 25-27 waar het ook over Water en Geest gaat. En dan begrijpt hij het ook. Het begint niet bij ons, maar het komt van boven af, het begint bij God.
Dus, wanneer je geloofsvragen hebt, bedenk dat het niet bij jou begint, maar bij God.
Een drietal opmerkingen / tips daarbij:
1. Bescheidenheid.
Niet onze kennis maakt ons zalig. We hebben vaak stiekem gedacht dat onze kennis (het vrijgemaakte ‘ware geloof’ bijvoorbeeld) de basis is voor ons geloof. Denk dan maar eens aan Numeri 21 vers 4-9, waar de Israëlieten gered worden wanneer ze naar de slang op de staak kijken. Die opdracht klinkt absurd, maar de redding komt van boven af. Evenals de oproep: Kijk naar de mensenzoon, Hij moet hoog verheven worden. Zie ook 1 Cor 2 vers 9.
Vandaar de oproep tot bescheidenheid. We hoeven het niet allemaal precies te weten
2. Overgave
We willen graag op een authentieke manier leven, geloven. Als we een ‘geloofscrisis’ hebben, willen we als vader wellicht ook niet meer voorgaan bij het gebed aan tafel. Maar kijk dan eens naar de Joodse vader in Numeri 21. Gered worden door het kijken naar een staak klinkt absurd, maar juist daarom moet je je overgeven. Geef je eigen plannetjes op en kijk naar boven, geef je over, zoals de Thaise voetballertjes die opgesloten waren in een diepe grot, zich over moesten geven en uiteindelijk gered werden (waarbij één van de redders om het leven kwam)
3. Vertrouwen op God
Vertrouw op God, niet op eigen inzicht of eigen gevoel. Weet: Hij komt ons in Christus tegemoet. Durf je het aan om het met God te wagen, durf je je te laten redden? Wanneer je daar ja op zegt, dat durf ik aan, dan is er een wonder gebeurd, dan ben je van boven af geboren en ben je een nieuwe schepping van God. Hoe dat kan? Ik weet het niet, maar God weet het. Want de schepper van het universum kent mij bij naam, Hij heeft mij gevonden voordat ik Hem gevonden had.