Genesis 2 : 2 – 3: En God rustte op de zevende dag
Ds. Jan Mudde
Op de zesde scheppingsdag lijkt God het hoogtepunt van zijn scheppingswerk bereikt te hebben: de mens die naar zijn beeld geschapen is. Maar dan… blijkt in Genesis 2 achter het hoogtepunt nog een hoger punt te liggen, een zevende dag, een geheiligde en gezegende dag. Niet de mens, maar de sabbat is de kroon op de schepping! (Laat het ons gezegd zijn!)
Op de creatie, de schepping, volgt de recreatie. Was God dan moe? Zou het scheppingswerk ook God zoveel gekost hebben dat Hij moest rusten en dat als zo’n weldaad ervoer dat Hij de zevende dag heiligde en zegende? Zelf sluit ik niet uit dat de Bijbel met deze manier van spreken heel dicht naast ons komt staan. De HERE wil voor ons herkenbaar en toegankelijk zijn. Temeer daar Hij later de sabbat tot het teken van het verbond tussen Hem en Israël stelt. Hij gaat ons voor in de rust om ons tot navolging te nodigen. Zoals Hij adem schiep, zo hebben wij de slaaf en vreemdeling adem te laten scheppen.
Van een krachtige voorwaartse beweging in Genesis 1 gaat het naar een adempauze, een oase van rust in Genesis 2:2-3. Dat zie je zelfs aan de woorden van de tekst: een constante beweging in Genesis 1, in Genesis 2:2-3 maakt de tekst pas op de plaats, herhaling volgt op herhaling. Die beweging en die rust horen bij elkaar. Het is niet zes dagen, dan een scheidingswand en dan de zevende dag, nee, samen vormen ze één tijdseenheid, de week. De zes werkdagen van Genesis 1 en die rustdag, de zevende, horen ook bij elkaar, kunnen niet zonder elkaar, dienen elkaar, versterken elkaar, geven elkaar glans.
Werk is in principe iets heel moois. Toen God scheppend, creatief bezig was, werkte Hij. Al zijn vermogens legde Hij erin. En wij mensen mogen God nadoen – beelddragers van God als we zijn.
Daarom is werken als het goed is zoveel meer dan een betaalde baan hebben. Werken is ook meedoen met God in het bewaren en bewaken van de schepping.
Maar…. wat is werk zonder rust? Het wordt een tredmolen waarin je dom doorloopt tot je erbij neervalt. Er moeten adempauzes zijn, momenten van bekroning, van reflecteren op wat je gedaan hebt en nagenieten. Er moet een rustdag zijn, die ook iets van een relatiedag heeft. Het je met volle teugen kunnen verheugen in je geliefden, of, als je die mag hebben, je liefje. Het met volle teugen genieten van onze Heer, onze grote Geliefde, die ons heeft liefgehad tot in de dood.
Maar tegelijk, wat is rust zonder eerst gewerkt te hebben? Alleen maar vrije tijd leidt tot een enorme ontwaarding van de tijd waarover je als mens beschikt. Een mens wordt dan als een muis in een rijk gevulde voorraadkast: alles is aangevreten, maar niets is opgegeten, niets is genoten.
Werk vindt zijn bekroning in de sabbat. En de sabbat is een bron van vreugde omdat er eerst gewerkt is. Juist in de afwisseling van intensief werken en van een bewust genoten rust, krijgen zoveel werk als rust hun betekenis en waarde.
Gezegend de mens die van beiden – werken en rusten – weet te genieten.
Gezegend de mens die de balans tussen beide heeft gevonden.
En wijsheid en moed wens ik degenen toe die die balans maar niet vinden kunnen!